مجله علمی منظر شماره ۳۳ زمستان ۱۳۹۴ (۲)
فهرست مقالات در مجله علمی منظر شماره ۳۳ (۲)
چکیده مقاله ۹ مجله علمی منظر شماره ۳۳ (۲)
پاسارگاد، شهر یا باغشهر هخامنشی؟ بازآفرینی الگوی قدیمیترین باغ ایرانی | محمدرضا مهربانی گلزار
پراکندگی آثار برجایمانده در دشت پاسارگاد، شناسایی و درک این مجموعه را بهعنوان اولین پایتخت هخامنشیان دشوار میکند. یافتههای باستانشناسی عمدتاً بر اجزا و بناها متمرکز بوده و ساختاری کلی ارائه نمیکند. تحقیق حاضر در ابتدا با بررسی اسناد تاریخی در کنار یافتههای اخیر باستانشناسی سعی در اثبات وجود باغ بهعنوان عامل پیونددهنده در محوطه پاسارگاد دارد. در گام دوم با تحلیل عناصر بهجامانده مبتنی بر برخی سنتهای منظرهپردازی ایرانی همچون وجود محور اصلی و تقارن درصدد یافتن هندسه باغ و الگوی حاکم بر آن برآمده است.
چکیده مقاله ۱۰ مجله علمی منظر شماره ۳۳ (۲)
هدایت خیال : ادراک و کتیبهها، حیاط شیرها در الحمراء | گیلیان بارکر
این نوشتار با بررسی عناصر مختلف حیاط شیرها در الحمراء در آندلس، به نحوۀ ادراک این فضا از طریق آنها میپردازد. تمرکز اصلی مقاله بر آثار قرن چهاردهم میلادی است. جزئیات معماری، ازجمله تزئینات مقرنسکاری، سنگنوشتۀ روی آبنمای مرکزی و کتیبههای شاعرانه در تزئینات سطوح نما، در ارتباط با کارکرد، معنا و نقششان در ادراک فضا بررسیشدهاند. همچنین نحوۀ قرارگیری حیاط شیرها و ارتباط آن با کل باغ در بستر تاریخیاش، ارتباط حیاط با فضاهای مجاور آن و چارچوب کلی حیاط ازنظر ارتباط فضاهای درونی و بیرونی موردتوجه قرارگرفته است. اثرات ادراکیِ تمامی این ویژگیهای معمارانه و شاعرانه، بهعلاوۀ تأثیر آب ساکن و جاری در فضای حیاط، تنها یک اثر صرف زیباشناسانه ایجاد نمیکند؛ بلکه تمامی اینها مشخصاً برای آزادسازی و هدایت قوۀ تخیل ما طراحیشدهاند.
چکیده مقاله ۱۱ مجله علمی منظر شماره ۳۳ (۲)
باغ بهمثابه نهاد توسعۀ شهر، توسعۀ باغ- محور شهر تاریخی شیراز | ندا عرب سلغار
«باغ- محور» – محورهای ساختاریِ شهری تأثیرپذیرفته از باغ- یک عنصر شهری شاخص در شهرهای دوران صفویه است. نوسازی و توسعه شهر، با کمک باغ- محورها در شهرهایی همچون قزوین، اصفهان، مشهد، نیشابور و شیراز در دوران صفویه صورت گرفت. حاکمان نخستینِ صفوی، پایتختهای جدیدشان را با اتصال باغشهرهایی به شهرهای موجود برپا میکردند که حول نوع خاصی از فضاهای باغ عمومی (میدان و خیابان) سازماندهی شده بود.شیراز، حیات شهری خود را وامدار حضور باغها، چه بهصورت باغ-محور و چه بهصورت باغهای حکومتی بوده است.
چکیده مقاله ۱۲
باغ خواجه، به روایت نظامی گنجوی، باغ ایرانی بر اساس داستانی از مثنوی هفت پیکر | حمیدرضا جیحانی
بازنمایی ساختاری و فضایی گونههای متنوع باغ ایرانی در دورههای مختلف با تکیه بر مستندات و مکتوبات تاریخی و باستانشناسی از شاخههای مهم پژوهش در حوزه باغ ایرانی است. پژوهشهایی که به فهم ما از باغ ایرانی، الگوها و ساختارهای آن در دورههای مختلف کمک میکند. این مقاله مشخصاً به معرفی الگویی کمتر شناختهشده از باغ ایرانی در دورههای پیشین با تکیه بر روایتی از مثنوی هفتپیکر نظامی گنجوی میپردازد.
چکیده مقاله ۱۳
پا به پای «محمد شهیر» در بهشت، تجربههای مرمت در باغهای ایرانی- هندی | راتیش ناندا
محمد شهیر (۱۹۴۸-۲۰۱۵ م.)، معمار منظر هندی، مرمت و بازسازی باغهای تاریخی مختلف در هند و افغانستان را بر عهده داشته است. این مقاله به رویکردها و روشهای وی در سه پروژۀ بازسازی منظر میپردازد : باغ مقبرۀ همایون و محور مرکزی ساندر نرسری در دهلی، و باغ بابر در کابل. شهیر درک عمیقی از باغ ایرانی داشت و اندیشۀ نهفته در باغسازی گورکانی را بهخوبی میشناخت. حفظ اصالت باغهای تاریخی نتیجۀ این شناخت و همچنین دقت و توجه شهیر به جزئیات است. درک روح هندسۀ باغ به همان صورتی که وجود داشت و پیروی از آن، اساس کار وی را تشکیل میدهد. در این پروژهها، بازسازی جریان آب و احیای طرح کاشت بر اساس شواهد تاریخی و همچنین بهرهگیری از شیوههای محلی، با هدف بازگرداندن باغ به دوران شکوفایی خود انجامشده است.