تأليفاتفصلنامه مسکن و محیط روستامجلاتمقالات
فصلنامه مسکن و محیط روستا شماره ۱۵۶
فصلنامه مسکن و محیط روستا شماره 156 زمستان 1395
فهرست مقالات در فصلنامه مسکن و محیط روستا شماره ۱۵۶
۱- ساخت، رواسازی، پایاسازی ابزار رمزگشایی انتظام معنای مسکن ترکمن | آقای عبدالمجید نورتقانی، آقای شهرام پوردیهیمی، آقای بهرام صالح صدق پور، آقای عبدالحمید نظری
۲- ارائه طرح پایه گوارنده زیستتوده روستایی برای تأمین انرژی با مقیاس محلی(نمونه موردی: روستای طینوج قم) | یوسف گرجی مهلبانی، محسن سرتیپی پور، مهتا تاری
۳- نقش مصالح بومی در معماری پایدار از دیدگاه زیستمحیطی | دکتر غلامرضا اکرمی، لیلا علیپور
۴ – تجزیه و تحلیل پیکرهبندی فضایی خانههای بومی با رویکرد نحو فضا (نمونه موردی : شهر بُشرویه) | سید مهدی مداحی، غلامحسین معماریان
۵- ارزیابی طرحهای اسکان عشایر با تأکید بر نگرش اسکانیافتگان (نمونه موردی: سایت تلخاب- استان ایلام) | آقای یونس آزادی، دکتر سید امیر حسین گرکانی، خانم زیور آزادی
۶- تحلیلی بر نابرابری مسکن روستایی در استان لرستان | علیرضا غلامی، سید اسکندر صیدایی، احمد تقدیسی
۷- مطالعه و بررسی معماری دستکند ایران | یعقوب محمدی فر، اسماعیل همتی ازندریانی
۸- تحلیلی بر رویکردهای نوظهور روستا- شهر | مریم سپاهی، حسن دارابی، هما ایرانی بهبهانی
۹- گونهشناسی آسیابهای قناتی نایین | مهدی سلطانی، مهدی رئیسی، خانم مهسا فهامی
مقاله ۱ فصلنامه مسکن و محیط روستا شماره ۱۵۶
ساخت، رواسازی، پایاسازی ابزار رمزگشایی انتظام معنای مسکن ترکمن | آقای عبدالمجید نورتقانی، آقای شهرام پوردیهیمی، آقای بهرام صالح صدق پور، آقای عبدالحمید نظری
معنا، ارتباطدهنده انسان با محیط مسکونی است بهطوریکه غایت طراحی و ساخت مسکن، معنای آن میباشد. معنا، ناشی از خصوصیات، فعالیت و کاربری(استفاده) میباشد که در یک شبکه روابط با هم، معنای مسکن را تشکیل میدهند و این شبکه معنایی است که باعث ارتباط انسان و محیط میشود. پژوهشهای بسیاری برای سنجش معنای مسکن صورت گرفته است اما ابزارهای سنجش این تحقیقات صرفاً به تهیه فهرست، دستهبندی و یا طبقهبندی سلسله مراتبی معانی بسنده کردهاند و ابزاری که بتواند انتظام معانی مسکن را بسنجد، یافت نگردید.
مقاله ۲ فصلنامه مسکن و محیط روستا شماره ۱۵۶
ارائه طرح پایه گوارنده زیستتوده روستایی برای تأمین انرژی با مقیاس محلی(نمونه موردی: روستای طینوج قم) | یوسف گرجی مهلبانی، محسن سرتیپی پور، مهتا تاری
استفاده از روشها و فناوریهای جدید از جمله تولید بیوگاز برای تأمین انرژی مورد نیاز روستاها نه تنها از نظر اقتصادی بلکه از نظرهای اجتماعی و زیست محیطی نیز حائز اهمیت است. با توجه به تنوع منابع زیست توده موجود در روستاهای کشور از جمله فضولات دامی، پسماند آلی خانگی و لجن تخمیری امکان تولید بیوگاز در این مناطق وجود دارد. زیستتوده کود حیوانی، از مقدار ارزشمندی از گاز متان قابل احتراق تشکیل شده است که میتواند با هضم در یک گوارنده مخزن ثابت، در اجاق گاز ساده برای پخت و پز و یا تأمین برق استفاده شود.
مقاله ۳ فصلنامه مسکن و محیط روستا شماره ۱۵۶
نقش مصالح بومی در معماری پایدار از دیدگاه زیستمحیطی | دکتر غلامرضا اکرمی، لیلا علیپور
امروزه افزایش ساختوسازهای ساختمانی موجب تولید نخالههای فراوان شده است که در حاشیه شهرها انباشته شده و یکی از آلوده کنندهترین عوامل محیطزیست بهشمار میآید. ساختمانهای امروزی بهویژه در شهرها از مصالح جدید ساخته شدهاند. برای تهیه مصالح جدید، انرژی زیادی صرف میشود. در جهت کاهش خطرات زیست محیطی ناشی از مصالح ساختمانی، بایستی چرخه حیات مصالح از زمان استخراج از طبیعت، تا بازگشت دوباره به طبیعت و انرژی مصرفی در این چرخه مورد بررسی قرار گیرد. مسئله این تحقیق؛ مشکلات زیست محیطی ساختوساز امروزین است که بهدلیل استفاده نا مناسب از مصالح جدید در ساختمانسازی پدید آمده است.
مقاله ۴ فصلنامه مسکن و محیط روستا شماره ۱۵۶
تجزیه و تحلیل پیکرهبندی فضایی خانههای بومی با رویکرد نحو فضا (نمونه موردی : شهر بُشرویه) | سید مهدی مداحی، غلامحسین معماریان
پژوهش حاضر به قیاس تحلیلی پیکرهبندی فضایی خانههای بومی در نمونه بُشرویه در جنوب خراسان در دورههای صفویه، قاجار، پهلوی و بعد از انقلاب پرداخته است. در این پژوهش فرض بر این است که پیکرهبندی فضایی خانه که تا اوایل پهلوی دارای تداوم و استمرار بوده از اواخر این دوره دچار تغییرات شگرفی شده است. این تحقیق از گونه پژوهش موردی با استفاده از روش تحقیق ترکیبی شامل روشهای توصیفی، تحلیلی و در نهایت استدلال منطقی میباشد. به این ترتیب موضوع پژوهش با استفاده از مشاهده و برداشت میدانی، مطالعات کتابخانهای، مصاحبه و تهیه پرسشنامه و شبیه سازی بهوسیله نرمافزار تخصصی نحو فضا (Ucl Depth Map) و قیاس تطبیقی صورت گرفته است.
مقاله ۵ فصلنامه مسکن و محیط روستا شماره ۱۵۶
ارزیابی طرحهای اسکان عشایر با تأکید بر نگرش اسکانیافتگان (نمونه موردی: سایت تلخاب- استان ایلام) | آقای یونس آزادی، دکتر سید امیر حسین گرکانی، خانم زیور آزادی
امروزه عوامل متعددی از جمله فروپاشی ساختار و نظامهای ایلی، تخریب و کاهش مراتع، عدم برخورداری کودکان و نوجوانان از سیستم آموزشی مناسب، فقدان برخورداری از امکانات بهداشتی و درمانی و … روند زندگی کوچنشینی را با مشکل مواجه کرده است. لذا برنامهریزان و متخصصان مربوطه بهمنظور ارتقای کیفیت زندگی عشایر راهبردهایی را ارائه کردهاند که یکی از مطلوبترین این راهکارها، طرح اسکان عشایر است. سایت اسکان عشایر تلخاب از توابع بخش مرکزی شهرستان بدره در استان ایلام از جمله سایتهایی است که در سنوات گذشته بنا به درخواست عشایر ساکن در آن، با برنامهریزی مدیریت امور عشایری، توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی طراحی گردیده است.
مقاله ۶
تحلیلی بر نابرابری مسکن روستایی در استان لرستان | علیرضا غلامی، سید اسکندر صیدایی، احمد تقدیسی
تجلی و نمود نابرابری در مسکن روستایی را میتوان در ظهور بدمسکنی، بیمسکنی و تکوین و گسترش نواحی حاشیهنشینی در کلانشهرها دانست که در صورت عدم پیشگیری در مبدأ یعنی روستاها روز به روز بر مشکلات و ابعاد بد آن در مقصد یعنی کلانشهرها خواهد افزود. یکی از راههای نشان دادن وضعیت نابرابر مسکن استفاده از شاخصهای مسکن میباشد. پژوهش حاضر بهصورت کمی- تحلیلی – تکنیکی با استفاده از مدل ویکور و شاخص ویلیامسون بر پایه مجموعه شاخصهای کمی و کیفی (۱۷ شاخص) به سنجش نابرابری مسکن روستایی و بررسی شکاف درون منطقهای در بین شهرستانهای استان لرستان با استفاده از دادهها و اطلاعات گردآوری شده از مرکز آمار ایران و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در سال ۱۳۹۰ پرداخته است.
مقاله ۷
مطالعه و بررسی معماری دستکند ایران | یعقوب محمدی فر، اسماعیل همتی ازندریانی
معماری دستکند گونه خاصی از معماری است که در آن هیچ مصالحی برای تولید فضا استفاده نمیشود و برخلاف اصول معماری متعارف مسائل ایستایی در این نوع معماری چندان مورد بحث نیست. این نوع معماری را میتوان به نوعی تولید فضا از طریق ایجاد فضاهای منفی در بستر کوه و سنگ دانست که از ترکیب فضاهای پر و خالی متولد میشود و به نوعی پاسخگویی به نیازهای اقلیمی بشر است. فضاهای دلخواه در این نوع معماری با برداشتن توده صخرهای با روش کاستن از بستر اصلی خود بهوجود میآید، بنابراین فضای مورد نظر به اشکال متفاوت میتواند ایجاد شود.
مقاله ۸
تحلیلی بر رویکردهای نوظهور روستا- شهر | مریم سپاهی، حسن دارابی، هما ایرانی بهبهانی
مفاهیم نوینی در فرایند توسعه شهری ارایه شده است که بهطور خاص بهدنبال الگوهایی فراتر از الگوهای معمولی توسعه و نیز ترویج دیدگاههایی متفاوت هستند. مفهوم روستا- شهر بهعنوان نمونهای از این مفاهیم مطرح است. این مفهوم در بردارنده ویژگیهای متنوع و خاصی است لذا تعاریف متفاوتی از آن ارایه میشود. البته ویژگیهای آن بهوسیله کیفیت مکان و فضا تعیین شده و براساس ساختار مکانی تعریف میشود.
مقاله ۹
گونهشناسی آسیابهای قناتی نایین | مهدی سلطانی، مهدی رئیسی، خانم مهسا فهامی
آسیابها، این دستاوردهای معماری و مهندسی ایران، در گذشته نقش حیاتی در زندگی مردم داشتهاند ولی در سالهای اخیر در اثر برخی عوامل مانند خشک یا کم آب شدن قناتها و در نتیجه عدم مقرون بهصرفه بودن، رونق خود را از دست دادهاند. این بناها بهعنوان میراثی از دانش گذشتگان و نمودی از بهره برداری مناسب از محیط، تلفیق و تجمیعی از علوم و فنون مختلف (در زمینههای معماری، سازه، مهندسی آب و مهندسی مکانیک و معدن) هستند. کارکرد آسیابها بهعنوان یکی از بناهای وابسته به قنات، باعث شده که در نقطهای استقرار یابند که امکان دسترسی و استفاده از آب قنات برای آنها فراهم باشد.