تأليفاتفصلنامه مسکن و محیط روستامجلاتمقالات
فصلنامه مسکن و محیط روستا شماره ۱۶۷
فصلنامه مسکن و محیط روستا شماره 167 پاییز 1398
فهرست مقالات در فصلنامه مسکن و محیط روستا شماره ۱۶۷
۱- بهسازی گونههای مسکن روستایی از دیدگاه انرژی و آسایش حرارتی | محمد تحصیلدوست
۲- اثر شاکله بافت بر میزان جذب تابش خورشیدی بنا در واحدهای همسایگی مناطق با اقلیم سرد (مطالعه موردی: روستای چهرقان) | فاطمه مهدیزاده سراج، فهیمه میرزائی، ریما فیاض، سید مجید مفیدی شمیرانی
۳- ارزیابی عوامل تأثیرگذار بر مسکن بومی در روستای نسمه (شهرستان پاوه) | مینو قره بگلو، سونیا سیلوایه
۴ – تبیین اثرات سیاستهای دولت بر تحولات اقتصادی، اجتماعی و کالبدی مسکن روستایی با استفاده از تکنیک اهمیت- عملکرد (IPA) (مطالعه موردی: روستاهای استان کردستان) | حامد قادرمرزی، افشین بهمنی
۵- تحلیل ادراک جامعه محلی از بازساخت کالبدی- فضایی اجرای طرح هادی در دهستان رشتخوار | خدیجه صادقی، مهرشاد طولابی نژاد
۶- سنجش فضایی مؤلفههای اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر آگاهیهای زیستمحیطی مناطق پیراشهری، شهرستان گرگان | یوسف درویشی، سید محمد موسوی پارسایی، مهین پیره، رضا سارلی
۷- مطالعات آزمایشگاهی استحکام بخشی سنگ در معماری صخره کند روستای تاریخی کندوان | مهدی رازانی، سید محمد امین امامی، علی رضا باغبانان، جیوانی باتیستا کروستا
۸- گونهشناسی خانههای تاریخی دوره قاجاریه نراق | حمیدرضا جیحانی، علی عمرانی پور، فاطمه رجبی، بابک عالمی
۹- ارزیابی کیفیت زندگی در روستاهای جابهجا شده استان ایلام (مطالعه موردی: روستاهای اسلامیه، اندیشه، فرخآباد، لرینی علیا و سفلی) | یونس آزادی، دکتر سید امیر حسین گرکانی، خانم کبری آزادی
۱۰- بررسی ویژگیهای کالبدی- محیطی و سیاستهای تأمین مسکن موقت در ایران از منظر التیام و انطباق با پیامدهای ضربه روانی سانحه | اسماعیل ضرغامی، علی شرقی، سعیده اسدی
مقاله ۱ فصلنامه مسکن و محیط روستا شماره ۱۶۷
بهسازی گونههای مسکن روستایی از دیدگاه انرژی و آسایش حرارتی | محمد تحصیلدوست
مسکن روستایی بهواسطه تعداد، گستردگی، اقتصاد شکننده و نقش تعیینکننده آن در توسعه پایدار از اهمیت ویژهای برخوردار است. محصول توجه به این مهم، سیاستهای توسعه وارتقای مسکن روستایی است که منجر به ارائه پیشنهاد الگوی مسکن روستایی برای اقلیمهای مختلف شده است. همچنین با پیشرفت علوم و توسعه ابزارهای دقیق و معتبر شبیهسازی، امکان ارزیابی کمّی و نیز بهسازی طرحهای پیشنهادی ایجاد شده است. این فرصت در کنار اهمیت موضوع مسکن روستایی امکان ارزیابی عملکرد الگوهای پیشنهادی و پیشبرد طرح و ارائه جزییاتی برای بهبود عملکرد آنها را فراهم میسازد.
مقاله ۲ فصلنامه مسکن و محیط روستا شماره ۱۶۷
اثر شاکله بافت بر میزان جذب تابش خورشیدی بنا در واحدهای همسایگی مناطق با اقلیم سرد (مطالعه موردی: روستای چهرقان) | فاطمه مهدیزاده سراج، فهیمه میرزائی، ریما فیاض، سید مجید مفیدی شمیرانی
مباحث زیستمحیطی و بهویژه انرژی نقشی کمرنگ در تدوین طرحهای مطالعاتی روستایی دارند و منجر به پیامدهای منفی زیستمحیطی همچون مصرف بیرویه انرژی میشوند. بخش عمده مصرف انرژی روستاها به ساختمانهای مسکونی تعلق دارد و شکل بافت روستا یکی از عوامل تأثیرگذار ب این مسئله است. اغلب پژوهشهای پیشین بهبررسی مصرف انرژی در مقیاس خرد و بهصورت تکبنا پرداختهاند و مصرف انرژی تکبنا بهعنوان جزوی از کل بافت روستا و در مقیاس واحد همسایگی کمتر مورد توجه قرارگرفته است
مقاله ۳ فصلنامه مسکن و محیط روستا شماره ۱۶۷
ارزیابی عوامل تأثیرگذار بر مسکن بومی در روستای نسمه (شهرستان پاوه) | مینو قره بگلو، سونیا سیلوایه
مسکن بومی از پدیدههای ارزشمندی است که توانسته ارزشهایی از جمله فرهنگی، تاریخی، اجتماعی و مذهبی را در خود متجلی کند. از آنجا که ارزشهای نهفته در مسکن بومی هر شهر و روستا، بیانگر تفکر آن مردم میباشد، لذا آرامش و کیفیت زندگی مردم نیز در گرو حفظ همین ارزشهای معماری بوده است. در ایران با وجود تنوع محیطی و اقلیمی، انواع گوناگونی از معماریهای بومی که دارای جنبهای هویتی بودند، شکل گرفتند که شناخت آنها میتواند در جهت شناسایی معماری ایرانی سودمند باشد.
مقاله ۴ فصلنامه مسکن و محیط روستا شماره ۱۶۷
تبیین اثرات سیاستهای دولت بر تحولات اقتصادی، اجتماعی و کالبدی مسکن روستایی با استفاده از تکنیک اهمیت- عملکرد (IPA) (مطالعه موردی: روستاهای استان کردستان) | حامد قادرمرزی، افشین بهمنی
مسکن روستایی بهعنوان مهمترین عنصر کالبدی بافت فیزیکی روستاها، محلی برای سکونت و مکملی برای انجام فعالیتهای اقتصادی ساکنین محسوب میشود. استفاده از مصالح غیراستاندارد، قدمت دیرینه بناها و غیرمقاوم بودن خانههای قدیمی در مقابل رخدادهای طبیعی، برنامهریزان و سیاستگذاران دولتی را بر آن داشته تا در راستای ارتقای شاخصهای کمی و کیفی مسکن روستایی، اقداماتی عملی انجام دهند. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی تحول در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و کالبدی مسکن روستایی، در نتیجه عملکرد طرح ویژه بهسازی مسکن انجام شده است.
مقاله ۵ فصلنامه مسکن و محیط روستا شماره ۱۶۷
تحلیل ادراک جامعه محلی از بازساخت کالبدی- فضایی اجرای طرح هادی در دهستان رشتخوار | خدیجه صادقی، مهرشاد طولابی نژاد
با گذشت بیش از چند دهه از اجرای طرحهای هادی روستایی کشور و صرف هزینههای زیاد در مراحل مختلف تهیه و اجرای طرحها، هنوز شاهد عدم توسعه مناسب فضا و کالبد سکونتگاههای روستایی هستیم. ارزیابی طرحهای هادی در مراحل مختلف از جمله راهکارهای مهم برای رفع نواقص این طرحها و تقویت آنها میباشد. در پژوهش حاضر به تحلیل ادراک جامعه محلی از بازساخت کالبدی- فضایی اجرای طرح هادی در دهستان رشتخوار پرداخته شد. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و روش انجام آن، توصیفی- تحلیلی است.
مقاله ۶
سنجش فضایی مؤلفههای اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر آگاهیهای زیستمحیطی مناطق پیراشهری، شهرستان گرگان | یوسف درویشی، سید محمد موسوی پارسایی، مهین پیره، رضا سارلی
امروزه راهبردهای زیستمحیطی در برنامهریزی روستایی، سازماندهی فعالیتهای مرتبط با منابع طبیعی با هدف حفاظت از محیط از طریق آگاهسازی جوامع محلی میباشد. در همین راستا، پژوهش حاضر درصدد تبیین تحلیل فضایی عوامل اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر آگاهیهای زیستمحیطی روستاییان شهرستان گرگان میباشد. تحقیق حاضر از حیث روش، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری اطلاعات، پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش حاضر را سرپرستان خانوارهای روستایی شهرستان گرگان تشکیل میدهند. برای انتخاب خانوارهای نمونه، کلیه روستاها با توجه به طبقهای (برحسب خانوار) که در آن قرار داشتند، کدبندی و با استفاده از نرمافزار Mini-Tab، تعداد هشت روستا بهشیوه کاملاً تصادفی (چهار روستا در منطقه دشتی و چهار روستا در مناطق پایکوهی) انتخاب شدند.
مقاله ۷
مطالعات آزمایشگاهی استحکام بخشی سنگ در معماری صخره کند روستای تاریخی کندوان | مهدی رازانی، سید محمد امین امامی، علی رضا باغبانان، جیوانی باتیستا کروستا
کلیه سنگهای به کار رفته در ساخت یادمانهای تاریخی و فرهنگی تحت تاثیر هوازدگی، به معنای ایجاد تغییرات ساختاری در سطح و عمق سنگ، دچار انواع مختلف آسیب و در نهایت تخریب میشوند. توفهای آتشفشانی با خواصی چون نرمی، تخلخل بالا، سبکی، سهولت در کندهکاری و کارپذیری در ساخت بسیاری از آثار شاخص معماری جهان مورد استفاد قرار گرفتهاند، این گونه سنگ از نظر دوام، جزو سنگهای ضعیف محسوب میشود.
مقاله ۸
گونهشناسی خانههای تاریخی دوره قاجاریه نراق | حمیدرضا جیحانی، علی عمرانی پور، فاطمه رجبی، بابک عالمی
نراق از دوران قاجار تا دهههای اخیر زیستگاهی با سه محله بوده است که در میان باغها و کشتزارها قرار داشتهاند. در کنار عناصری همچون بازار و مسجد و تکیه، خانهها بخش مهمی از محلات را تشکیل میدادهاند. زیرا هم کوچکترین واحد شکلدهنده زیستگاه محسوب میشوند و هم فرهنگ سکونت و خصوصیات زیست در آن منطقه را نمایش میدهند. سکونتگاه کهن نراق طی یک سده اخیر با آسیبها و چالشهای پرشماری روبرو شده است.
مقاله ۹
ارزیابی کیفیت زندگی در روستاهای جابهجا شده استان ایلام (مطالعه موردی: روستاهای اسلامیه، اندیشه، فرخآباد، لرینی علیا و سفلی) | یونس آزادی، دکتر سید امیر حسین گرکانی، خانم کبری آزادی
از زمان استقرار سکونتگاههای روستایی در سطح دنیا، همواره بخشی از آنها بهدلایل مختلف از جمله بلایای طبیعی، حفاظت از منابع و عرصههای طبیعی، جنگ، پروژههای توسعه شامل دسترسی به منابع، خدمات و امکانات مناسب و سایر عوامل از مکان اولیه خود به مکانهای دیگر جابهجا شدهاند. در این زمینه کیفیت زندگی روستاییان در روستاهای جدید از دغدغههای اصلی متولیان و صاحبنظران توسعه روستایی است.
مقاله ۱۰
بررسی ویژگیهای کالبدی- محیطی و سیاستهای تأمین مسکن موقت در ایران از منظر التیام و انطباق با پیامدهای ضربه روانی سانحه | اسماعیل ضرغامی، علی شرقی، سعیده اسدی
بهدنبال سوانح، بخش زیادی از جامعه دچار تروما (ضربه روانی) میشوند. در شرایط پساسانحه، احتمال نابودی ساختارهای فردی-اجتماعی بازمانده و پیچیدهتر شدن مشکلات بهواسطه رویکرد، سیاستها و مداخلات مرتبط با تأمین مسکن موقت، زیاد است. تحقیق حاضر بر مبنای تحلیل و رتبهبندی ویژگیهای مورد انتظار از مسکن و سرپناه موقت، در چارچوب رویکرد علمی مراقبت آگاهانه از ضربه روانی سانحه و با رویکرد کاهش استرسهای محیطی، بهعنوان نقطه شروعی برای بازتوانی روحی- روانی، در ایران انجام شده است.